بررسی تفاوت بین ترانسفورماتور جریان و ترانسفورماتور پتانسیل به ما کمک می کند ، تا به خوبی این دو محصول را ارزیابی کنیم و از هر کدام در مکان مناسب بهره جوییم . در این مطلب خواهان ارائه نکات مثبتی در این خصوص می باشیم ، لطفا با ما همراه شوید . ترانس ها در مدل های گوناگونی طراحی شده اند ، که هر کدام از آن ها جهت کنترل فاکتور خاصی طراحی شده اند و تفاوت های عمده ای با همدیگر دارند .
بیشتر بخوانید: ترانس ایزوله چیست؟
ترانسفورماتور جریان چیست ؟
در طی بررسی تفاوت بین ترانسفورماتور جریان و ترانسفورماتور پتانسیل بهتر بوده ، تا به صورت مختصر این دو تجهیز را تعریف کنیم .
ترانسفورماتور جریان یا Current Transformer (CT) ، یک دستگاه الکترونیکی است که برای اندازه گیری و محافظت در برابر جریان های بالا استفاده می شود . هدف اصلی ترانسفورماتور جریان ، تبدیل جریان بالا به جریان کوچکتر و سازگار با سیستم های قابل اندازه گیری و محافظت است .
ترانسفورماتور جریان عموماً شامل یک حلقه فلزی مغناطیسی است ، که به طور محکم به مسیر جریان مورد نظر اتصال می شود . جریانی که از طریق حلقه می گذرد ، باعث ایجاد میدان مغناطیسی در حلقه می شود .
سپس یک تابع مغناطیسی داخلی در حلقه ایجاد شده ، که در نتیجه ، جریان اولیه را به جریان ثانویه با مقدار کوچکتری تبدیل می نماید . توجه کنید ، که تفاوت بین ترانسفورماتور جریان و ترانسفورماتور پتانسیل در وهله اول به عملکرد این دو محصول مرتبط می شود .
علاوه بر این ، این ترانس ویژه برای محافظت در مقابل جریان های بالا نیز استفاده می شود . با توجه به جریان ورودی ، ترانسفورماتور جریان می تواند سیگنال هشدار یا قطع دستگاه ها را فراهم کند ، تا خطرات ناشی از جریان های بیش از حد را به حداقل برساند .
این وسیله عموماً در صنعت برق ، سیستم های توزیع برق ، تجهیزات حفاظتی و اندازه گیری ، سیستم های نظارت و کنترل استفاده می شود . با درک عملکرد و کارایی این تجهیز ، بهتر می توانیم تفاوت بین ترانسفورماتور جریان و ترانسفورماتور پتانسیل بررسی نماییم .
ترانسفورماتور پتانسیل چیست ؟
دومین آیتمی که در مبحث تفاوت بین ترانسفورماتور جریان و ترانسفورماتور پتانسیل به آن اشاره خواهیم کرد ، تعریف تران پتانسیل است .
این محصول یا Potential Transformer (PT) ، نوعی ترانسفورماتور بوده ، که برای اندازه گیری و محافظت در برابر ولتاژ های بالا استفاده می شود . هدف اصلی ترانسفورماتور پتانسیل ، تبدیل ولتاژ بالا به ولتاژ کمتر و سازگار با سیستم های قابل اندازه گیری و محافظتی است .
این ترانس عموماً شامل دو سیم لوله مجاور بوده ، که هر دو به سیم های منبع و بار متصل می شوند . ولتاژ ورودی به سیم های منبع از طریق لوله اول وصل شده و ولتاژ خروجی از سیم های بار از طریق لوله دوم دریافت می شود .
به عنوان مثال ، اگر ولتاژ ورودی یکسان با ۱۰,۰۰۰ ولت باشد ، ترانسفورماتور پتانسیل ممکن است ولتاژ خروجی را به ۱۰۰ ولت تبدیل کند . این کاهش ولتاژ معمولاً برای استفاده در سیستم های قابل اندازه گیری و کنترل مناسب است . همین نکته کوچک به خوبی گویای تفاوت بین ترانسفورماتور جریان و ترانسفورماتور پتانسیل است .
این وسیله نقش مهمی در صنعت برق دارد . زمانی که ولتاژ های بالا در سیستم های انتقال برق ، تجهیزات اندازه گیری و محافظت ، سیستم های کنترل و نظارت وجود دارد .
ترانسفورماتور پتانسیل برای تبدیل ولتاژهای بالا به ولتاژ کمتر استفاده شده و عملکرد آن به تجهیزات اندازه گیری ، رله ها و دستگاه های حفاظت امکان می دهد ، تا به طور صحیح کار کنند و اطلاعات لازم را درباره ولتاژ ورودی فراهم کنند . با این اوصاف کمی با تفاوت بین ترانسفورماتور جریان و ترانسفورماتور پتانسیل آشنا شدیم ، چرا که تا این قسمت مفهوم و چیستی هر دو ترانس را بررسی نمودیم .
تفاوت ترانسفورماتور جریان و ترانسفورماتور پتانسیل
در این بخش از مقاله به اصل مطلب یعنی تفاوت بین ترانسفورماتور جریان و ترانسفورماتور پتانسیل خواهیم پرداخت .
ترانسفورماتور جریان (Current Transformer – CT) و ترانسفورماتور پتانسیل (Potential Transformer – PT) دو نوع ترانس مختلف هستند که در سیستم های قدرت و برق استفاده می شوند ، که شاهد تفاوت هایی میان این کاربرد و عملکرد آن دو هستیم . آیتم های زیر به خوبی تفاوت ها را بیان می کنند ؛
- بررسی تفاوت این دو محصول از لحاظ کاربرد :
- ترانسفورماتور جریان : عمده کاربرد این تجهیز ، اندازه گیری و محافظت در برابر جریان های بالا در سیستم های قدرت و برق است . آنها جریان ورودی را به مقادیر کمتری تبدیل می کنند ، که به شکل مناسبی برای استفاده در دستگاه های اندازه گیری و حفاظت مناسب است .
- ترانسفورماتور پتانسیل : این ترانس عمدتاً برای تبدیل ولتاژ های بالا به ولتاژ کمتر و سازگار با سیستم های اندازه گیری ، کنترل و محافظت استفاده می شود . آنها به عنوان یک منبع ولتاژ دقیق استفاده می شوند ، تا اطلاعات لازم درباره ولتاژ ورودی فراهم گردد .
- رابطه ورودی – خروجی در هر دو ترانسفورماتور :
- ترانسفورماتور جریان : ورودی این ترانس جریان بالایی است ، که باید اندازه گیری یا محافظت شود . خروجی آن نیز جریان متناسب با جریان ورودی است.
- ترانسفورماتور پتانسیل : ورودی این وسیله ولتاژ بالا است ، که باید به ولتاژ کمتری تبدیل شود . خروجی این ترانسفورماتور ، پتانسیل متناسب با ولتاژ ورودی بوده ، که قابل استفاده می باشد . بدین ترتیب تفاوت بین ترانسفورماتور جریان و ترانسفورماتور پتانسیل به خوبی قابل درک است .
- نسبت تبدیل هر دو دستگاه :
- ترانسفورماتور جریان : برای این ترانس ، نسبت تبدیل به صورت نسبت جریان خروجی به جریان ورودی بیان می شود . مثلاً یک CT با نسبت تبدیل 100:1 به این معناست که جریان خروجی ۱۰۰ برابر جریان ورودی است .
- ترانسفورماتور پتانسیل : برای این ترانسفورماتور ، نسبت تبدیل به صورت نسبت ولتاژ خروجی به ولتاژ ورودی بیان می شود . مثلاً یک PT با نسبت تبدیل 1000:1 به این معناست که ولتاژ خروجی ۱۰۰۰ برابر ولتاژ ورودی است .
- قابلیت اندازه گیری هر دو ترانسفورماتور :
- ترانسفورماتور جریان : با توجه به کاربرد اصلی این محصول ، آنها به طور عمده برای اندازه گیری جریان استفاده می شوند و قادر به تحمل جریان های بالا هستند.
- ترانسفورماتور پتانسیل : این وسیله قادر به اندازه گیری ولتاژ با دقت و استفاده در سیستم های کنترل و نظارت است . آنها به عنوان یک منبع ولتاژ دقیق عمل می کنند .
آیتم های بالا به صورت مجزا گویای تفاوت بین ترانسفورماتور جریان و ترانسفورماتور پتانسیل بودند و به ما کمک می کنند ، تا به خوبی این دو محصول را بشناسیم . البته لازم به ذکر است ، که در بعضی موارد ، ترانسفورماتور جریان و ترانسفورماتور پتانسیل در کنار یکدیگر استفاده می شوند ، تا اندازه گیری ولتاژ و جریان به صورت همزمان در سیستم های قدرت و برق انجام گردد .
کلام آخر
در این مبحث تفاوت بین ترانسفورماتور جریان و ترانسفورماتور پتانسیل را بررسی نمودیم . توجه داشته باشید ، که زمانی قادر به بهره وری عالی از این محصولات هستیم ، که به درستی از آن ها استفاده شود و در مکان مناسب نصب گردند .
برای تامین چنین ترانس هایی با کیفیت و کارایی بالا ، بهترین برند طاها ترانس بوده ، که یک تولید کننده داخلی است و با استفاده از جدیدترین متد ها و تجهیزات این محصولات را تولید و روانه بازار می نماید .
بیشتر بخوانید: ترانسفورماتور نوع خشک در مقایسه با ترانسفورماتور روغنی
